Zespół jelita drażliwego (IBS) objawia się uporczywymi bólami brzucha, wzdęciami oraz zaburzeniem rytmu wypróżnień. Najszybszym sposobem łagodzenia tych dolegliwości jest wdrożenie odpowiednich zmian żywieniowych oraz farmakoterapii dostosowanej do dominujących objawów [1][2]. W dalszej części artykułu omawiamy skuteczne rozwiązania dla osób zmagających się z IBS, bazując na rekomendacjach specjalistów oraz sprawdzonych danych klinicznych.
Dieta – fundament łagodzenia objawów IBS
Najważniejszym elementem leczenia IBS jest dieta niskowęglowodanowa FODMAP, która ogranicza spożycie fermentujących węglowodanów nasilających wzdęcia i biegunkę [1]. Dieta ta obejmuje eliminację określonych cukrów – oligosacharydów, disacharydów, monosacharydów i polioli – stanowiących pożywkę dla bakterii jelitowych odpowiedzialnych za nadmierną produkcję gazów [1]. Wdrożenie tej diety pod nadzorem dietetyka pozwala skutecznie obniżyć częstotliwość i nasilenie typowych dolegliwości IBS, w tym bólu i uczucia rozdęcia [1][3].
W przypadku zaparć zalecane jest przyjmowanie minimum 2 litrów wody dziennie, aby ułatwić pasaż treści jelitowej i zapobiegać nasileniu objawów [3].
Farmakoterapia – leki stosowane przy objawach jelita drażliwego
Kolejnym filarem skutecznego łagodzenia objawów IBS jest farmakoterapia indywidualnie dopasowana do dominujących symptomów [2][3]. W przypadku bólu brzucha szczególną skuteczność wykazują leki rozkurczowe takie jak hioscyna oraz drotaweryna. Ich działanie polega na zmniejszeniu skurczu mięśni gładkich jelit, co bezpośrednio przekłada się na redukcję bólu i dyskomfortu [2][3].
Przy przeważających biegunkach stosuje się leki przeciwbiegunkowe na przykład loperamid, który zwalnia perystaltykę jelit i ogranicza liczbę wypróżnień [2][3]. Natomiast przy zaparciach rekomendowane są środki przeczyszczające z grupy makrogoli, znanych z wysokiego profilu bezpieczeństwa i skuteczności w ułatwianiu wypróżnień [2][3].
Dodatkowo leki przeciwdepresyjne – zarówno trójpierścieniowe, jak i selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI) – zmniejszają receptorową nadwrażliwość trzewną. Efektem ich stosowania jest nie tylko poprawa nastroju, ale także ograniczenie bólu i innych subiektywnych odczuć związanych z nadreaktywnością jelit [2][4].
Probiotyki i naturalne wsparcie mikroflory jelitowej
Równowaga mikrobioty jelitowej odgrywa kluczowe znaczenie w kontroli objawów IBS [3]. Probiotyki pomagają odbudować korzystny skład bakterii jelitowych, co przekłada się na poprawę funkcji trawiennych oraz zmniejszenie stanów zapalnych towarzyszących IBS [3]. Regulacja mikroflory wspiera łagodzenie objawów takich jak wzdęcia oraz nieregularne wypróżnienia [3].
Zioła i wsparcie łagodzące objawy jelita drażliwego
W łagodzeniu najbardziej dokuczliwych symptomów IBS warto rozważyć wsparcie fitoterapią. Zioła o działaniu rozkurczowym, szczególnie mięta pieprzowa, melisa i rumianek, wykazują korzystne działanie na motorykę jelit oraz zmniejszenie dolegliwości bólowych [3]. Zioła te mogą być uzupełnieniem terapii dietetyczno-farmakologicznej, łagodząc skurcze i nieprzyjemne objawy ze strony przewodu pokarmowego [3].
Terapia psychologiczna i modyfikacje stylu życia
Leczenie IBS wymaga także eliminacji lub redukcji czynników stresogennych, ponieważ przewlekły stres często nasila objawy tego zespołu [1][4]. Skuteczna okazuje się terapia poznawczo-behawioralna, której celem jest wypracowanie konstruktywnych mechanizmów radzenia sobie z emocjami i reakcjami na objawy [1][4].
Wsparcie psychologiczne poprawia jakość życia chorych i zmniejsza nasilenie epizodów bólowych oraz nieregularności wypróżnień. Ponadto modyfikacje codziennych nawyków, w tym regularna aktywność fizyczna oraz kontrola masy ciała, mają pozytywny wpływ na przebieg IBS [1][4].
Najważniejsze zasady łagodzenia objawów IBS
Kompleksowe podejście, łączące dietę, farmakoterapię, probiotyki oraz wsparcie psychologiczne, zapewnia największą skuteczność w kontroli objawów zespołu jelita drażliwego [1][2][4]. Dostosowanie terapii do dominującej postaci IBS (z biegunką, z zaparciami lub mieszanej) oraz bieżące monitorowanie reakcji na leczenie to najważniejsze kroki w długofalowym łagodzeniu dolegliwości [1][2].
Próby leczenia pojedynczym lekiem lub dietą bez kompleksowej modyfikacji stylu życia często nie przynoszą spodziewanego efektu, a poprawa zdrowia pacjenta zależy od systematyczności i konsultacji ze specjalistami różnych dziedzin [2][4].
Podsumowanie
Osoby z zespołem jelita drażliwego powinny w pierwszej kolejności wdrożyć dietę niskowęglowodanową FODMAP oraz zadbać o odpowiednie nawodnienie. Dodatkowo, skuteczne okazują się leki rozkurczowe, przeciwbiegunkowe lub przeciwzaparciowe w zależności od obrazu klinicznego. Warto sięgnąć po probiotyki, naturalne zioła oraz skorzystać ze wsparcia psychologicznego. Takie kompleksowe podejście daje największe szanse na rzeczywistą poprawę jakości życia pacjentów zmagających się z IBS [1][2][3][4].
Źródła:
- https://www.aptekarosa.pl/blog/article/831-przebieg-zespolu-jelita-drazliwego-jak-boli-jelito-drazliwe-objawy-leczenie-dieta.html
- https://www.medicover.pl/o-zdrowiu/zespol-jelita-drazliwego-ibs-objawy-przyczyny-i-leczenie,176,n,192
- https://receptomat.pl/post/zj/zespol-jelita-drazliwego-jak-zlagodzic-objawy
- https://diag.pl/pacjent/artykuly/atak-jelita-drazliwego-omawiamy-objawy-i-przebieg/
FitFlexFocus.pl to przestrzeń, gdzie precyzja w dążeniu do zdrowia spotyka się z praktyczną wiedzą i autentyczną pasją. Jako wiodący portal o tematyce fitness, wellness i zdrowego stylu życia, dostarczamy sprawdzone rozwiązania i inspirujące treści, które pomagają naszym czytelnikom osiągać cele zdrowotne. Łączymy ekspercką wiedzę z przystępną formą, bo wierzymy, że droga do lepszego samopoczucia powinna być dostępna dla każdego.