Serotonina pełni kluczową rolę w organizmie człowieka, odpowiadając za regulację nastroju, snu, apetytu, a nawet funkcje układu nerwowego i pokarmowego. Właściwy poziom serotoniny we krwi ma ogromne znaczenie zarówno dla zdrowia psychicznego, jak i fizycznego człowieka. Jaki poziom serotoniny w organizmie uznaje się za prawidłowy, jakie są skutki jej niedoboru lub nadmiaru oraz czym właściwie jest ten neuroprzekaźnik? Odpowiedzi na te pytania znajdują się poniżej.
Czym jest serotonina i jaką pełni rolę?
Serotonina to neuroprzekaźnik, zwany również hormonem szczęścia. Odpowiada nie tylko za regulację nastroju, ale także za mechanizmy snu, apetytu, lęku i funkcje autonomiczne układu nerwowego. Jej działanie opiera się na przekazywaniu sygnałów pomiędzy komórkami nerwowymi, a największa ilość serotoniny, bo około 90%, znajduje się poza mózgiem – głównie w układzie pokarmowym i płytkach krwi. To sprawia, że ocena jej poziomu bezpośrednio w mózgu jest trudna, a wyniki badań laboratoryjnych odnoszą się do stężenia we krwi, nie zaś w centralnym układzie nerwowym #zrodlo4, #zrodlo9.
Jaki powinien być poziom serotoniny w organizmie?
Poziom serotoniny we krwi powinien mieścić się w zakresie 101–283 ng/ml. Takie wartości przyjmuje się za normę w większości laboratoriów, choć dopuszczalne granice mogą nieznacznie różnić się w zależności od metody stosowanej przez dane laboratorium #zrodlo1, #zrodlo2, #zrodlo3. Warto podkreślić, że interpretacja wyników wymaga uwzględnienia indywidualnych okoliczności klinicznych oraz ogólnego stanu zdrowia pacjenta #zrodlo3.
W przypadku mężczyzn poziom serotoniny we krwi jest średnio o 20–30% niższy niż u kobiet, co również należy uwzględnić przy analizie wyników #zrodlo3. Pomiar serotoniny wykonywany jest odpłatnie – koszt badania to przeciętnie 80-110 zł, a czas oczekiwania na wynik sięga do 10 dni roboczych #zrodlo3.
Procesy syntezy i funkcje serotoniny
Serotonina w organizmie powstaje z aminokwasu tryptofanu i działa głównie przez wyspecjalizowane receptory serotoninowe (na przykład 5-HT1A, 5-HT2A). Ze względu na to, że większość serotoniny jest syntetyzowana w przewodzie pokarmowym oraz obecna poza centralnym układem nerwowym, szacowanie jej poziomu w mózgu wyłącznie na podstawie badania krwi nie jest precyzyjne #zrodlo4. Transport serotoniny oraz jej rozkład mają podstawowe znaczenie dla utrzymania równowagi neurochemicznej, wpływając na szereg procesów od nastroju po funkcje metaboliczne #zrodlo4, #zrodlo9.
Konsekwencje niedoboru serotoniny
Niedobór serotoniny może prowadzić do poważnych zaburzeń psychicznych i fizycznych. Zbyt niski poziom serotoniny wiąże się m.in. z depresją, lękami, bezsennością czy zaburzeniami trawienia. Na niedobór serotoniny wpływa nieodpowiednia dieta, przewlekły stres, nadużywanie substancji psychoaktywnych, a także niektóre choroby (takie jak marskość wątroby lub zmiany hormonalne spowodowane menopauzą) #zrodlo1.
Skutki nadmiaru serotoniny w organizmie
Nadmiar serotoniny wiąże się z poważnym ryzykiem wystąpienia tzw. zespołu serotoninowego. Schorzenie to powstaje zwykle w wyniku nieprawidłowego stosowania leków przeciwdepresyjnych lub innych substancji wpływających na regulację poziomu serotoniny w mózgu. Charakterystyczne objawy to gorączka, skurcze mięśni, zaburzenia neurologiczne, nadmierne pobudzenie i zmiany funkcji życiowych. Zespół serotoninowy stanowi zagrożenie dla życia i wymaga natychmiastowej interwencji medycznej #zrodlo4, #zrodlo6.
Podsumowanie znaczenia kontroli poziomu serotoniny
Zachowanie prawidłowego poziomu serotoniny – typowo mieszczącego się w przedziale 101–283 ng/ml – ma kluczowe znaczenie dla zdrowia psychicznego i fizycznego. Zarówno niedobór, jak i nadmiar tego neuroprzekaźnika prowadzi do niepożądanych skutków zdrowotnych, obejmujących zarówno układ nerwowy, jak i funkcje metaboliczne oraz autonomiczne organizmu. Regularna kontrola, prawidłowa dieta i właściwa farmakoterapia odgrywają istotną rolę w utrzymywaniu stanu równowagi neurochemicznej #zrodlo1, #zrodlo5.
Źródła:
- https://apteline.pl/baza-badan/serotonina-na-czym-polega-badanie-normy-wskazania-przygotowanie
- https://upacjenta.pl/poradnik/serotonina-jak-podniesc-jej-poziom
- https://www.doz.pl/czytelnia/a17614-Badanie_poziomu_serotoniny__normy_cena_interpretacja_wynikow
- https://dimedic.eu/pl/wiedza/serotonina
- https://cambridge-diagnostics.pl/hormon-szczescia-serotonina-skutki-nadmiaru-i-niedoboru-oraz-jej-pelniona-rola-w-organizmie/
- https://diag.pl/pacjent/artykuly/serotonina-jaka-role-pelni-w-organizmie-objawy-nadmiaru-i-niedoboru-serotoniny/
- https://www.mp.pl/pacjent/psychiatria/choroby/348781,serotonina-hormon-szczescia-czym-jest-jaka-odgrywa-role-w-organizmie-jakie-sa-objawy-niedoboru-i-nadmiaru-serotoniny
FitFlexFocus.pl to przestrzeń, gdzie precyzja w dążeniu do zdrowia spotyka się z praktyczną wiedzą i autentyczną pasją. Jako wiodący portal o tematyce fitness, wellness i zdrowego stylu życia, dostarczamy sprawdzone rozwiązania i inspirujące treści, które pomagają naszym czytelnikom osiągać cele zdrowotne. Łączymy ekspercką wiedzę z przystępną formą, bo wierzymy, że droga do lepszego samopoczucia powinna być dostępna dla każdego.