Co to jest bierny styl życia i jak wpływa na codzienne funkcjonowanie?

Bierny styl życia przyczynia się do znaczącego pogorszenia codziennego funkcjonowania. Obejmuje on zarówno brak aktywności fizycznej, jak i społeczną izolację, co ma szczególnie negatywne skutki zdrowotne i psychiczne dla osób starszych [1][2]. Już we wstępnej fazie prowadzenia biernego stylu życia pojawiają się objawy takie jak utrata kondycji, wyższy poziom stresu, zaburzenia metabolizmu i wzrost ryzyka chorób serca [1].

Definicja biernego stylu życia

Bierny styl życia to model codziennych zachowań, w którym aktywność fizyczna jest minimalna, a kontakty społeczne ograniczone [1][2]. Według WHO, styl życia obejmuje nawyki determinowane przez uwarunkowania społeczne, ekonomiczne, psychologiczne oraz kulturowe, co bezpośrednio przekłada się na zdrowie jednostki [3].

Najbardziej widoczne jest to u osób starszych, które z powodu przewlekłych chorób i pogarszającej się sprawności ruchowej coraz częściej rezygnują z ruchu i kontaktów z innymi ludźmi [2]. Takie funkcjonowanie skutkuje pogorszeniem kondycji fizycznej oraz psychicznej, tworząc podłoże do rozwoju wielu chorób [1][2].

Główne komponenty biernego stylu życia

Podstawowe składniki biernego stylu życia to brak aktywności ruchowej, długotrwałe siedzenie, niska mobilność oraz ograniczenie kontaktów społecznych [1][2]. Wpływają na nie również przewlekłe choroby i pogorszenie ogólnej kondycji psychicznej [2].

Te elementy wzajemnie się wzmacniają, prowadząc do powstawania błędnego koła – im mniej ruchu i interakcji, tym większe osłabienie i pogłębiająca się izolacja [1][2].

Wpływ biernego stylu życia na zdrowie

Bierny tryb życia wywołuje szereg negatywnych efektów zdrowotnych [1]. Najważniejsze konsekwencje obejmują:

• Osłabienie serca i całego układu krążenia, prowadzące do problemów takich jak szybkie męczenie się czy podwyższone tętno po minimalnym wysiłku [1].
• Spowolnienie metabolizmu, skutkujące przybieraniem na wadze i odkładaniem tłuszczu [1].
• Długotrwałe siedzenie powoduje niewłaściwe krążenie krwi w nogach, co zwiększa ryzyko powstawania żylaków [4].
• Wzrost poziomu stresu i pogorszenie kondycji psychicznej w wyniku braku interakcji społecznych [1][2].
• Pogłębianie problemów związanych z przewlekłymi chorobami dotykającymi zwłaszcza osoby starsze [2].

U osób starszych problemy te są szczególnie poważne – występuje szybsze zmęczenie, dłuższy czas powrotu do normy po wysiłku oraz wyższe ryzyko chorób układu krążenia [1][2].

Powiązania i mechanizmy pogarszające funkcjonowanie

Bierny styl życia wywołuje efekt domino – brak ruchu prowadzi do osłabienia fizycznego, co pogłębia izolację społeczną, a ta z kolei nasila stres i pogarsza zdrowie psychiczne [1][2]. Wszystkie te elementy wzajemnie się napędzają, przyczyniając się do ogólnego obniżenia jakości życia [1][2].

Dane wskazują, że osoby starsze o biernym stylu życia nie tylko rzadziej podejmują aktywność, ale również rzadziej korzystają z prozdrowotnej diety (np. spożycie owoców), co dodatkowo potęguje negatywne skutki zdrowotne [3].

Podsumowanie

Bierny styl życia oznacza znaczne ograniczenie ruchu oraz kontaktów społecznych. Prowadzi to do zmniejszonej sprawności fizycznej, upośledzenia pracy serca, pogorszenia metabolizmu i zwiększonego poziomu stresu [1][2]. Najbardziej narażone są osoby starsze, choć negatywne skutki tego stylu odczuwają wszystkie grupy wiekowe [2]. Zjawisko to tworzy błędne koło – brak aktywności prowadzi do izolacji, kłopotów zdrowotnych i pogorszenia jakości życia [1][2][3][4].

Źródła:

• [1] http://dlazdrowia2.prv.pl/skutki-biernego-stylu–ycia..html
• [2] https://www.egospodarka.pl/78745,Style-zycia-osob-starszych-jako-klientow,1,20,2.html
• [3] https://m.ciop.pl/CIOPPortalWAR/file/93245/Zdrowy-styl-zycia-pracownikow-starszych.pdf
• [4] https://pomaranczka.pl/pl/n/42